Femicide: wees alert op rode vlaggen

In dit artikel:

Een psychiater beschrijft verschil in achtergronden van geweld: sommige daden volgen uit psychopathologie en zijn plots, onsamenhangend en vaak gerelateerd aan wanen of hallucinaties (bijv. iemand die uit een psychose een huisdier doodt). Zulke gebeurtenissen verminderen doorgaans als de psychose wordt behandeld. Anderen — vooral femicide en partnerdoding — ontstaan juist uit een patroon van intieme terreur: dwang, controle, manipulatie en een voorspelbare escalatie over tijd.

De waarschuwingstekens van partnergeweld zijn herkenbaar: stalking, bedreigingen, geweld tijdens zwangerschap, verwurging en sterke angst bij het slachtoffer dat zij of haar kinderen niet veilig zijn. Psychiatrische stoornissen spelen mee maar op een andere manier: middelengebruik verhoogt impulsiviteit; antisociale of narcistische trekken verminderen empathie; borderlineproblematiek kan geweld uitlokken bij ervaren verlating; zelfs depressie kan escaleren wanneer wanhoop samengaat met jaloezie en controlestreven. Toch is veel partnergeweld doelbewust en beter voorspelbaar dan psychotisch geweld.

Voor artsen volgt een praktische conclusie: onderscheid maken is cruciaal. Huiselijk geweld moet standaard in de differentiaaldiagnose zitten, ook bij ogenschijnlijk alledaagse klachten zoals slapeloosheid, hoofdpijn, angst of somberheid. Vraag ernaar in een veilige setting, benoem observable zorgpunten en schroom niet Veilig Thuis te raadplegen. Het belangrijkste inzicht: niet alle geweld is “pathologisch” en veel partnergeweld is te voorkomen als professionals tijdig signalen herkennen en handelen.