Zorgautoriteit: 'Regionale verschillen in aantal knie- en heupprotheses'
In dit artikel:
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) constateert in een analyserapport over tien jaar dat de inzet van knie- en heupprotheses sterk regionaal verschilt. Regionaal vallen met name Tiel op (ongeveer 40% meer protheses per inwoner dan gemiddeld). Terwijl regio’s als Zeeuws-Vlaanderen en delen van Limburg een hoge prevalentie van knieartrose hebben, bezoeken relatief weinig van deze patiënten een orthopedisch chirurg.
De NZa onderzocht ook welk deel van patiënten dat wél bij de orthopeed komt, uiteindelijk een prothese krijgt: voor knieprothesen varieert dat van 29,8% (regio Den Haag) tot 58,8% (Tiel), en voor heupprothesen van 17,6% (Leeuwarden) tot 29,2% (Bolsward). Die uiteenlopende cijfers kunnen verschillende oorzaken hebben: variatie in de drempel voor operatief ingrijpen, maar ook juiste indicatiestelling waarbij patiënten die bij de chirurg komen echt toe zijn aan een prothese.
Tegelijkertijd signaleert de NZa dat conservatieve zorg nog te weinig wordt toegepast: 70% van de mensen die artroseklachten had en een orthopeed bezocht, had in de twee jaren daarvoor geen fysiotherapie gekregen. Er bestaan regionale verschillen: de kans op fysiotherapie vóór een prothese is bijvoorbeeld twee keer zo groot in Doetinchem of Zwolle als in Heerenveen, Emmen of Tiel. Dat staat haaks op de afspraak uit 2019 tussen huisartsen, orthopeden en fysiotherapeuten dat minstens 75% eerst fysiotherapie zou krijgen vóór chirurgie. De NZa concludeert dat de invoering van ‘stepped care’—eerst voorlichting, oefentherapie, medicatie en leefstijlinterventies, pas daarna verwijzing naar de specialist—achterblijft.
Artrose vormt al een belangrijke kostenpost en zal door vergrijzing verder stijgen; in 2019 waren de directe medische kosten voor artrose ongeveer 891 miljoen euro. Met het oog op oplopende personeelsproblemen wil de NZa de komende maanden met betrokken partijen werken aan versnelde implementatie van stepped care om zorg en kosten beter te beheersen.