Zorgpaniek: we worden bang gemaakt met niet-kloppende cijfers

In dit artikel:

Mirjam de Rijk betoogt in een artikel in De Groene Amsterdammer (10 september) dat de paniek over ‘onhoudbare’ zorgkosten in Nederland grotendeels berust op verkeerde interpretatie van cijfers. Zij geeft negen stappen om uit die zorgpaniek te komen, waarvan de belangrijkste is: meet zorguitgaven als percentage van het bbp in plaats van alleen als absolute eurogroei. Nominale kosten stijgen vanzelf, maar in verhouding tot de omvang van de economie ligt de Nederlandse zorguitgave al jaren rond de tien procent en is daarmee stabiel.

De Rijk weerlegt ook de voorstelling dat Nederlandse zorg relatief duur zou zijn. Veel landen rapporteren minder posten als zorguitgaven; in Nederland tellen bijvoorbeeld kinderopvang, jeugdzorg en thuiszorg vaak wel mee. Als vergelijkingen worden gecorrigeerd — zoals in recente OESO-rapporten — blijkt Nederland niet uitzonderlijk kostbaar. Verder plaatst ze kanttekeningen bij andere vaak gehoorde zorgen: personeelstekorten, vergrijzing en de opkomst van private equity in sectoren als ouderenzorg, kinderopvang en tandheelkunde zijn reële aandachtspunten, maar niet per se signalen van een onhoudbaar systeem.

Ze wijst ook op ongelijke verdeling van zorgkosten en aanhoudende gezondheidsverschillen en dringt erop aan cijfers kritisch te toetsen, zeker in verkiezingstijd wanneer alarmerende statistieken politiek worden ingezet. De kernboodschap is dat het publieke debat baat heeft bij precieze, contextbewuste interpretatie van data in plaats van reflexmatige paniekmaatregelen.